Z ponad tysiącem wysp, wspaniałymi plażami rozsianymi wzdłuż wybrzeża i półprzeźroczystym Adriatykiem, Chorwacja jest magnesem na turystów. Z liczbą turystów jednak rośnie także zagrożenie dla środowiska.

Podobnie jak w innych częściach świata, zanieczyszczenie odpadami z tworzyw sztucznych, które powoduje szkody dla mórz i oceanów na świecie, staje się poważnym problemem w Chorwacji - i nie można go dłużej ignorować. Na szczęście szereg inicjatyw toruje drogę do utrzymania czystości chorwackiego Adriatyku przed zanieczyszczeniami z tworzyw sztucznych i do ochrony jego morskiej różnorodności biologicznej.

Adriatic for Adriatic (Adriatyk dla Adriatyku), akcja rozpoczęta 22 kwietnia na Dzień Ziemi, jest pionierską inicjatywą grupy hotelowej Maistra zarządzającej 10 hotelami i 8 kurortami na Istrii - półwyspie w kształcie serca znajdującym się na najbardziej wysuniętym na północ odcinku chorwackiego wybrzeża. W nadmorskim miasteczku Rovinj hotel Adriatic, znany ze swojej wyjątkowej kolekcji dzieł sztuki, stał się pierwszym hotelem w Chorwacji, który powiedział stop jednorazowym tworzywom sztucznym.

"Każdy człowiek powinien wziąć odpowiedzialność za ochronę środowiska, w którym żyjemy, pracujemy i podróżujemy. Tutaj, w Rovinj, mamy hotele tuż nad piękną zatoką i na głównym placu miejskim, obok chronionego lasu ze stuletnimi drzewami" - mówi Lovorka Struna, dyrektor hotelu Maistra, aktywnie opowiadająca się za pracą i wypoczynkiem z daleka od jednorazowego plastiku i w zgodzie ze środowiskiem. "Dzięki tej długoterminowej inicjatywie chcemy zachować tę wyjątkowość i piękno, ponieważ ostatecznie chodzi o naszą wspólną przyszłość".

Już w 2018 roku jako lider w dziedzinie innowacji i zrównoważonego rozwoju, hotel Adriatic rozpoczął zastępowanie plastikowych słomek przez ekologiczne słomki papierowe. Do czerwca 2019 hotel zmniejszy o 80% zużycie jednorazowego plastiku, takiego jak przybory toaletowe, butelki na napoje, torby, pojemniki, kubki, słomki itp. Celem jest wyeliminowanie do końca 2019 roku tworzyw sztucznych z pokoi, barów i restauracji i zastąpienie ich alternatywnymi produktami ulegającymi biodegradacji takimi jak biodegradowalne słomki z papieru lub produktami wielorazowymi. Goście hotelowi będą zachęcani do robienia lokalnych i zrównoważonych zakupów udając się na przykład do Salt, sklepu koncepcyjnego, który sprzedaje ekologiczne produkty, takie jak ubrania wykonane z sieci rybackich zebranych podczas sprzątania morza, przetworzonych i przekształconych w tkaniny.

"Chcemy stworzyć sposób myślenia, w którym ludzie będą naturalnie odrzucać jednorazowe tworzywa sztuczne, które są używane przez kilka minut, ale mogą przetrwać w środowisku przez stulecia" - wyjaśnia biolog morski Chiara Fumagalli, partner projektu zaangażowany w kampanię Adriatyk dla Adriatyku. "Chodzi o zainspirowanie firm, osób prywatnych i rządów do pójścia w ich ślady, rozpoczęcia dialogu i podniesienia świadomości na temat problemu zanieczyszczenia plastikiem".

Hotel Adriatic jest pierwszym chorwackim hotelem, w którym nie ma plastiku, a Zlarin jest pierwszą wyspą w Chorwacji, która uwolniła się od jednorazowych tworzyw sztucznych. W marcu ta mała, wolna od samochodów dalmatyńska wyspa zobowiązała się, że operujące na jej terenie firmy przestaną używać jednorazowych tworzyw sztucznych, takich jak torby, talerze, sztućce, słomki i kubki.

Plastik jest rosnącym zagrożeniem dla wyspy Zlarin, ponieważ populacja wyspy w sezonie letnim eksploduje z 300 do ponad 3000 osób. Około 15 000 plastikowych toreb trafia do śmieci, a dalej do zatoki i morza. W 2018 roku grupa mieszkańców i działaczy na rzecz ochrony środowiska połączyła siły, aby zająć się tą kwestią, uruchamiając inicjatywę Plastic Free Zlarin. Zgłosili się do Adriatic Plastic Challenge, konkursu na innowacje społeczne Terra Hub, organizacji pozarządowej z Zagrzebia, zdobywając pierwszą nagrodę i chcąc stworzyć pierwszą wyspiarską społeczność w Chorwacji wolną od jednorazowego plastiku.

Założyciele projektu współpracowali z lokalnymi kupcami, restauracjami i kawiarniami w poszukiwaniu alternatywnych sposobów prowadzenia interesów w szczytowym sezonie turystycznym, z poszanowaniem zasobów, które podtrzymują życie na naszej planecie. "Jest to proces uczenia się dla nas wszystkich zaangażowanych, wymagający zmiany w stosunku do tradycyjnego sposobu działania" - mówi działaczka ekologiczna Ivana Kordić. "Najbardziej inspirujące jest to, jak wyspiarze wzajemnie się rozumieli".

Zespół ściśle współpracował z najważniejszymi interesariuszami na wyspie, takimi jak małe firmy, zarząd turystyki i samorząd lokalny, które wspierały cały proces. Celem jest sezon turystyczny 2019 roku w którym jednorazowe plastikowe przedmioty będą niedostępne, zastąpione przez ekologiczne alternatywy takie jak na przykład eko słomki papierowe. Następnym krokiem jest opracowanie infrastruktury kompostowania dla całej wyspy, a tym samym zamknięcie pętli zarządzania wszystkimi odpadami kompostowalnymi.

Jako dowód zaangażowania w tę sprawę Chorwacja będzie gospodarzem pierwszej edycji konferencji Plastic Ocean Summit w marcu 2020 roku na wyspie Mali Lošinj. Konferencja jest organizowana przez grupę Ocean Alliance Conservation Member (OACM), konglomerat krajów, które zjednoczyły się, aby chronić, konserwować i oczyszczać oceany, jeziora i rzeki.

To imponujące, że tak mały kraj zajmuje tak stanowcze stanowisko przeciwko jednemu z największych problemów świata.